0

BEĞENDİM

0

Justinianus Köprüsü: Tarih ve Gizem

Doğu Roma İmparatoru Justinianus tarafından MS 562 yılında inşa edilen Justinianus Köprüsü, tarihi ve mimari özellikleriyle dikkat çekmektedir. Köprü, adını kurucusundan almasına rağmen halk arasında “Beşköprü” olarak da bilinmektedir. Ayasofya Camii ile çağdaş olan bu köprü, 12 kemer gözünden oluşmakta ve geçmişten günümüze önemli bir miras olarak varlığını sürdürmektedir. Justinianus’un Boğaziçi’ni geçmek yerine Anadolu’dan gemiyle geçiş için bir kanal projesi planladığı ve köprünün buna dahil olduğu yönündeki teoriler, uzmanlar tarafından tartışılmakta olup hala netlik kazanmamıştır.

2018 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Justinianus Köprüsü, özellikle restorasyon çalışmalarındaki kazılarda güney cephesinde bir sarnıç ve hamam kalıntılarının ortaya çıkmasıyla ziyaretçilerin ilgisini daha da artırmıştır. Bu köprü, Bizans İmparatorluğu döneminin Anadolu’daki en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Köprünün Tarihi ve İşlevi Üzerine Tartışmalar

Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Sakarya Sosyal ve Kültürel Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SAKUM) Müdürü Dr. M. Alper Cantimer, köprünün tarihine dair önemli bilgiler sunmaktadır. Cantimer, “Justinianus döneminin önemli eserlerinden bir tanesidir. 562 yılında yapılmıştır. Bu köprüyle ilgili çok fazla farklı görüş bulunmaktadır ve köprünün manzarasıyla uyumsuzluğu dikkat çekmektedir. Durum, köprü üzerindeki araştırmaların derinleşmesi gerektiğinin bir göstergesidir” demektedir.

Cantimer, köprünün sırrının hala çözülemediğini ve bununla ilgili pek çok rivayet olduğunu belirterek, “Bu köprü 6. yüzyılda yapıldığına göre, Ayasofya ile aynı dönemde inşa edilmiştir. Ancak köprünün tam olarak nasıl bir işlevi olduğunu hala bilmemekteyiz,” ifadelerini kullanmıştır. Köprünün uzunluğu 429 metre, genişliği ise yaklaşık 10 metre olarak ölçülmektedir. Cantimer, köprünün Beşköprü adını almasında çeşitli nedenler olabileceğini, arkeolojik araştırmalar yapıldıkça bu nedenlerin gün yüzüne çıkacağını ifade etmiştir.

Jeopolitik ve Ticari İşlevi

Dr. Cantimer, köprünün tarihsel olarak işlevselliğinin sorgulandığını ve bu konuda daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulduğunu belirtmiştir. Köprünün potansiyel olarak Anadolu içine ulaşan bir deniz limanı ya da nehir limanı olarak işlev görebileceğini ifade eden Cantimer, “Bu köprünün, Sapanca Gölü ve Sakarya Nehri’ni birleştirmek amacıyla yapılmış olabileceği düşünülmektedir. Özellikle mermer ticaretinin denize ulaşabilmesi için bu yolun kullanılması gerektiği tartışılmaktadır,” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.

2019 yılından bu yana restorasyon çalışmaları süren köprü, bölgenin tarihi değerinin zenginleşmesine katkı sağlamaktadır. Cantimer, “Eğer burası bir deniz limanının ya da bir nehir limanın parçasıysa, Adapazarı kelimesinin anlamı da kazanacaktır,” diyerek, bu durumda köprünün sadece tarihi bir eser değil, aynı zamanda ticari ve jeopolitik bir anlam taşıyacağının altını çizmektedir.

Gelecek Çalışmalar ve Umut

Sonuç olarak, Justinianus Köprüsü, hem tarihsel hem de kültürel bir miras olarak incelenmeyi bekleyen birçok soruyla dolu bir yapı olarak öne çıkmaktadır. Restorasyonun bitmesiyle birlikte, köprünün çok daha fazla keşfedilmesi ve araştırılması için imkanlar yaratılacağı beklenmektedir. Dr. Cantimer, “Doğal