Karabük ilinin Eskipazar ilçesine bağlı Budaklar köyünde yer alan Hadrianopolis Antik Kenti, milattan önce 1’inci yüzyılda kurulduğu ve milattan sonra 8’inci yüzyıla kadar yerleşim amacıyla kullanıldığı düşünülen önemli bir arkeolojik alan olarak dikkat çekiyor. Şu anda devam eden kazı çalışmalarında, bu antik kentte yapılan araştırmalar, tarihi ve kültürel açıdan önemli buluntuların ortaya çıkmasına olanak tanıyor.
Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş’ın başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları, 2023 yılı itibarıyla arkeolojik açıdan değerli buluntularla dolu. Son olarak, kazı alanında, Hz. Süleyman’ın at üzerinde elinde mızrak ile şeytanı mızrakladığı sahneyi betimleyen bir kolye ucu bulunmuştur. Bu kolyenin milattan sonra 5’inci yüzyıla ait olduğu değerlendirilmektedir ve üzerinde “Rabb’imiz kötülüğü yendi” yazısı yer almaktadır.
Doç. Dr. Çelikbaş, bu kolyenin Anadolu arkeolojisi açısından son derece önemli bir buluntu olduğunu vurguladı. “Kültür Bakanlığımızın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamındaki çalışmalarımız devam etmekte ve tokat gibi buluntular ortaya çıkıyor,” şeklinde bilgi veren Çelikbaş, kolyenin SDC 3 olarak adlandırılan yapının içerisinde bulunduğunu belirtti. Bu tür buluntuların Anadolu’da daha önce hiçbir yerden elde edilmediği, bu bağlamda kolyenin muska gibi kullanıldığını ve her iki tarafında yazıtlar barındırdığını ifade etti.
Hz. Süleyman’ın betimlendiği bu kolye üzerinde, tüm semavi dinlerce önemli bir figür olan Hz. Süleyman’ın tasvir edilmesi, hem bilim insanları hem de arkeologlar için şaşırtıcı bir buluş olmuştur. Hz. Süleyman, Yahudilik’te ve Kitab-ı Mukaddes’te bir hükümdar olarak, İslam dininde ise hem hükümdar hem de peygamber olarak anılmaktadır. Bu bağlamda, Hz. Süleyman’ın kolyede yer alması, Anadolu arkeolojisi için büyük bir önem taşımaktadır.
Doç. Dr. Çelikbaş, kolyenin ön yüzündeki yazının “Rabb’imiz kötülüğü yendi” olduğunu ve arka yüzünde ise dört meleğin isimlerinin bulunduğunu açıkladı. Ayrıca, Hadrianopolis’in askeri niteliğinin bu buluntu üzerinde etkili olduğunu kaydetti. Hadrianopolis’te daha önce yapılan kazılarda süvari birliklerinin varlığı da kanıtlanmıştı. Hz. Süleyman’ın atlara olan ilgisinin yanı sıra, aynı zamanda orduların komutanı olduğu konusuna da vurgu yapıldı. Kolyenin bu bağlamda, döneminin süvarileri için bir koruyucu olarak düşünüldüğü ifade edildi.
Elde edilen buluntunun Anadolu arkeolojisinde benzeri bulunmayan özgün bir eser olduğunu belirten Doç. Dr. Çelikbaş, sadece Kudüs’te benzer bir buluntunun olduğu bilgisini paylaştı. “Bu kadar uzak mesafeler arasında benzer eserlerin ortaya çıkması, Hadrianopolis’in antik dönemde önemli bir din merkezi olduğunu gösteren bir işarettir,” dedi. Kazı çalışmalarında toplanan verilerin, bu kolyenin milattan sonra 5’inci yüzyıla tarihlendiğini gösterdiğini de ekledi.
Sonuç olarak, Hadrianopolis Antik Kenti’ndeki kazılar, sadece yerel tarih için değil, aynı zamanda evrensel tarih için de önemli buluntular sunmaktadır. Bu bağlamda, günümüz arkeolojik çalışmaları, geçmişle kurulan bağları kuvvetlendirmekte ve Anadolu