Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül 2024 dönemi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini kamuoyuna duyurdu. Bu verilere göre, 2024 yılı Eylül ayında TÜFE’nin bir önceki aya göre değişim oranı %2,97 olarak belirlenirken, bir önceki yılın Aralık ayına göre %35,86, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %49,38 artış göstermiştir. Ayrıca, on iki aylık ortalamalara göre TÜFE, %63,47 oranında bir artış kaydetmiştir.
Eylül ayında ana gruplar arasında en az artış gösteren sektör, %26,60 ile ulaştırma olarak belirlenirken, konut ise %97,87 ile en yüksek artışı yakalayarak dikkat çekmektedir. Bu veriler, konut sektöründeki fiyat artışlarının önemli bir sorun teşkil ettiğine işaret etmektedir. Ayrıca, Eylül 2024’de bir önceki aya göre azalan ana harcama grubunun haberleşme olduğu bildirilmiştir ve bu alandaki düşüş oranı -%0,88 olarak kaydedilmiştir. Eğitim sektörü ise %14,21’lik artış ile önceki aya göre en yüksek artışı gerçekleştiren grup olmuştur.
TÜFE hesaplamalarında yer alan 143 temel başlık incelendiğinde, Eylül 2024 itibarıyla 27 temel başlıkta endeks düşüşü görülürken, 6 temel başlıkta herhangi bir değişim yaşanmamıştır. 110 temel başlıkta ise artışlar gözlemlenmiştir. Veriler, çeşitli tüketim kalemlerinin fiyatlarının farklı oranlarda değiştiğini ortaya koymaktadır.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri incelendiğinde, 2024 Eylül ayı itibarıyla yıllık artış oranı %48,23, aylık artış oranı ise %3,22 olarak belirlenmiştir. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç tutulan bu hesaplamalarda, 2024 yılı Eylül ayında TÜFE’nin bir önceki aya göre %3,22, Aralık ayına göre %36,44, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %48,23 artış kaydettiği gözlemlenmiştir. On iki aylık ortamalara göre bu oran %64,74 olarak gerçekleşmiştir.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) Eylül 2024 verilerine göre, yıllık bazda %33,09 artış gösterirken, aylık artış oranı ise %1,37 olmuştur. Yİ-ÜFE’nin bir önceki aya göre %1,37, Aralık ayına göre %25,55 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %33,09 artış kaydettiği belirtilmiştir. On iki aylık ortalamalar da %44,81 artış göstermiştir. Üretici fiyatlarındaki bu artış, üretim maliyetlerini artırarak tüketici fiyatlarını dolaylı olarak etkileyen bir faktör olmaktadır.
Yİ-ÜFE içinde imalat sektöründeki yıllık artış %33,77 olarak belirlenmiş ve sanayi sektörlerinin yıllık değişim oranları dikkat çekici rakamlar ortaya çıkarmıştır. Madencilik ve taş ocakçılığı %43,59, elektrik ve gaz üretimi %17,01, su temini ise %48,70 oranında artış göstermiştir. Ana sanayi gruplarında ise ara malları %32,70, dayanıklı tüketim malları %37,95, dayanıksız tüketim malları %44,38, enerji %11,89 ve sermaye malları %36,55 oranında artış göstermiştir.
Aylık bazda ise imalat ürünlerinde %1,25 artış kaydedilmiştir. İmalat alanında madencilik ve taş ocakçılığı %1,83, elektrik ile gaz üretimi ve dağıtımı %2,28, su temini %1,95 oranlarında artışlar göstermiştir. Ana sanayi gruplarında ise ara malları %1,27, dayanıklı tüketim malları %1,70, dayanıksız tüketim malları %1,70, enerji %0,45 ve sermaye mallarında %1,89 artış yaşanmıştır. Bu veriler, Türk ekonomisinin farklı sektörlerindeki fiyat hareketlerini ve ekonomik dinamiklerin devamlılığı üzerindeki etkisini gözler önüne sermektedir.