Asıl adı Hasan olan “Gıj Gıj Baba”, halk arasında bu isimle tanınan tarihi bir kişiliktir. Malazgirt Savaşı öncesinde Horasan’dan Tokat’a yerleştiği rivayet edilmekte ve bu bölgedeki dini önderlerinden biri olarak anılmaktadır. Gıj Gıj Baba’nın adını aldığı söylenen “gıj gıj” sesi, giydiği ayakkabılardan gelmektedir. Tokat’ta bulunan mezarı ve bu mezar üzerine inşa edilen türbe, zamanla define avcılarının hedefi haline gelmiştir. Tokatlılar, birkaç yıl önce restore edilen bu türbenin korunabilmesi için sit alanı ilan edilmesini talep etmektedir.
Bölgedeki tarihi alanlar ve Gıj Gıj Baba Türbesi hakkında bilgi veren Tarih Araştırmacısı Aybike Gamze Gazioğlu, define avcılarının hem türbenin hem de çevresinin tarihi dokusuna ciddi zararlar verdiğini ifade etmektedir. Özellikle Gıj Gıj Baba ile ilgili olarak tarih boyunca birçok rivayet olduğunu vurgulayan Gazioğlu, esasen bu kişiye dair net bir kaynağın bulunmadığını fakat Tokat’ın önemli bir değeri olarak kabul edildiğini belirtmektedir. Türbenin bulunduğu alanın belirli define avcıları tarafından kazılması, mevcut durumu daha da endişe verici hale getirmektedir.
Gazioğlu, bu konuda halk arasında bazı kişilerin define bulma umuduyla alana geldiğini ve kısa bir süre önce yaşanan keşifleri anlatarak, iki kişinin buraya geldiğini ve geceleyin kazı yaptığını bildiriyor. Bu tür eylemler nedeniyle, çevredeki çiftlik sahibi bile kazıların ne zaman yapıldığını fark etmemiştir. Belirttiğine göre, define avcıları türbenin alt kısmını kazmış olsa da, ulaştıkları herhangi bir hazine ya da değerli eşya bulunmamıştır. Bu durumun, yalnızca yanlış bilgilere dayanarak yapıldığına değinen Gazioğlu, aynı zamanda bu tür eylemlerin 500 yıllık tarihi bir anıta zarar verdiğinin altını çizmektedir.
Bunun yanı sıra, Tokat halkı olarak bu önemli değeri korumak adına sit alanı ilan edilmesini istediklerini vurgulayan Gazioğlu, “İnsanlar burada merhum Gıj Gıj Baba’ya dua etmek için geliyorlar, fakat define avcılarının yaptığı eylemler saygı ve korkudan yoksun durumda” ifadelerini kullanmaktadır. Ayrıca, buraya muhtemelen hayırsever bir kişi tarafından inşa edilen mezarın da define avcıları tarafından yok edildiğini belirtmektedir. Bu tür zararlara karşı hem tarihsel değerlerin korunması hem de Gıj Gıj Baba’nın anısına sahip çıkılması gerektiği çağrısını yapmaktadır.
Sonuç olarak, Gıj Gıj Baba Türbesi, sadece bir dini mekan değil, aynı zamanda Tokat’ın kültürel ve tarihi mirasının önemli bir parçasıdır. Ancak bu tür kültürel miraslar, yalnızca devletin değil, aynı zamanda yerel halkın duyarlılığı ile korunmalıdır. Tokat halkının bu konuda göstermiş olduğu hassasiyet, Gıj Gıj Baba’nın anısını yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak açısından büyük önem taşımaktadır.