22 Aralık 2024 Pazar
Hacılar köyünde bulunan Hacılar Büyük Höyük’teki arkeolojik kazılar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsün Umurtak liderliğinde gerçekleştirildi. Bu yılki kazı çalışmaları, iki ay süren yoğun bir çalışmanın ardından tamamlandı. Kazıların merkezinde yer alan höyüğün batı kısmında, tarihi değeri büyük olan bir buluntu keşfedildi: 5 bin yıllık insan iskeleti. Bu buluntu, kazı alanında koruma altına alındı ve detaylı incelemeler için laboratuvara gönderildi.
Kazı başkanı olan Prof. Dr. Gülsün Umurtak, bulunan iskeletin beklenmedik bir anda ortaya çıktığını ve bulunduğu küpün hasar gördüğünü belirtti. Çalışmalar sırasında, daha önceki yıllarda da benzer küp mezarların güney kesimde bulunan yapılar yanında keşfedildiğini vurgulayan Umurtak, bu tür buluntuların tarihsel bağlamda önemli olduğunu ifade etti. İskeletin keşfi, M.Ö. 3000’li yıllarda, yani İlk Tunç Çağı dönemine ait gömme geleneklerine işaret ediyor. Umurtak, bu durumun sadece Hacılar köyüne özgü olmadığını, tarihin farklı dönemlerinde pek çok toplumun ölülerini bu şekilde gömme adetini sürdürdüğünü açıkladı.
Kazıda bulunan iskeletin, ‘hoker/hocker’ pozisyonu olarak bilinen ve fetüslerin anne karnındaki duruş şekli olarak tanımlanan bir pozisyonda bulunduğu dikkat çekiyor. Prof. Dr. Umurtak, iskeletin dizlerinin çeneye çekik bir vaziyette olduğunu belirtti. Küpün, kesit sonrası tahrip olmasına rağmen bu duruşu fark ettiklerini dile getiren Umurtak, kafatasının parçaları ile birlikte bulunduklarını ama tam bir bütün halinde ele geçirilemediğini ifade etti. İskeletin dişlerinin çoğunun yerinde ve sağlam olduğunu, ancak yüzeylerinde aşınmaların olduğunu ekledi.
Bu keşfin ardından, iskeletin gizeminin tamamen antropologlar tarafından çözüleceği düşünülüyor. İskeletin yanında bazı mezar hediyeleri bulunduğunu belirten Umurtak, bu tür uygulamaların tarih boyunca birçok kültürde görülen yaygın bir gelenek olduğunu dile getirdi. Hemen iskeletin temizlenmesinin ardından bronz delici bir obje bulduklarını ve bunun bir ölü hediyesi olarak iskeletin yanına bırakılmış olabileceğini düşündüklerini söyledi. Ancak bu objenin, belki de iskeletin sahibi tarafından hayattayken kullanılan bir alet olabileceğinin de üzerinde durdu.
Sonuç olarak, Hacılar Büyük Höyük’teki bu arkeolojik kazılar, bölgenin tarihi açısından önemli veriler sunmaktadır. Prof. Dr. Gülsün Umurtak’ın liderliğindeki ekip, bu buluntularla tarihin derinliklerine bir yolculuk yapmaktadır. İskelet ve diğer buluntuların incelenmesi, hem dönemin yaşam tarzı hem de ölüleme ritüelleri hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacaktır. Kazılar, geçmişle olan bağlarımızı yeniden değerlendirerek insanlık tarihine ışık tutmak için büyük bir fırsat sunmaktadır. Arkeologların ve antropologların bu konudaki çalışmaları merakla beklenmektedir.